Selektivna zaštita kulturnih spomenika
Zavod za zaštitu spomenika u Kraljevu obnavlja crkve, a zapostavlja džamije!
Saznajemo da se nadležni Zavod za zaštitu spomenika prema objektima islamske kulture odnosi neodgovorno i da ne ulaže ništa da se zaustavi njihovo dalje propadanje.
Republika Srbija je država srpskog naroda i svih građana koji u njoj žive. Ovo je preambula Ustava Republike Srbije u kome se nagovještava da je ona država srpskog naroda, a da su svi drugi spomenuti naknadno. Mnogi analitičari su ovu preambulu na ovaj način prokomentarisali i razumjeli. Organizacije za zaštitu ljudskih prava su svojevremeno podigle svoj glas protiv isključivosti koje se mogu nazreti u ustavnom rješenju gdje se favorizuje samo jedna od trideset i nekoliko nacionalnosti u državi Srbiji. Bojazni da će ovakvo rješenje Ustava imati negativne implikacije na društvena kretanja u Srbiji sve su vidljivija. Državni funkcioneri, nosioci javnih funkcija, sve češće ističu ono srpsko u svemu što bi inače trebalo da bude ne samo srpsko već svih građana ove države. Nedavno je predsjednik Srbije na vojnoj vježbi na Pešteri govorio o „srpskoj vojsci", često se čuje i isključivost u sportu, kulturi, obrazovanju i sl., pa su uspjesi samo srpski, a oni drugi su u sjenci.
Zaštita samo za crkve
Prateći vijesti na lokalnim televizijama uočio sam da implikacije spomenutih preambula idu i mnogo dalje. Naime, vijest se odnosila na to da Zavod za zaštitu spomenika iz Kraljeva finansira obnovu ikonostasa u crkvi Svetog Nikole u Novom Pazaru. Naizgled, ništa neobično, to je i obaveza države da održava, pazi i čuva istorijske, vjerske, spomenike kulture, kakav je nesumnjivo i zdanje pomenute crkve. Međutim, kao vjernika islama i ujedno građanina ove države ne mogu se oteti utisku, a da ne pomislim na sve one hramove, džamije, hamame koji su pod, navodnim, nadzorom pomenutog Zavoda za zaštitu spomenika kulture, a na ivici su samourušavanja. Za ukrašavanje crkve se izdvajaju milioni, a za pomenute objekte islamske arhitekture, od kojih su neki i pod zaštitom UNESKO-a nema ni dinara pomoći. Primjera radi, Altun-Alem džamija u Novom Pazaru je rijetko remek djelo islamske arhitekture iz šesnaestog vijeka u fazi restauracije već godinama. Tragom vijesti o njenoj restauraciji u Medžlisu Islamske zajednice Novi Pazar saznajemo da se nadležni Zavod za zaštitu spomenika prema objektima islamske kulture odnosi neodgovorno i da ne ulaže ništa da se zaustavi njihovo dalje propadanje. Kako tvrde u Novopazarskom medžlisu, oni nailaze na brojne smetnje i prepreke od pomenutog Zavoda pri pokušaju sanacije istih sopstvenim sredstvima. Hajro-ef. Tutić kaže da je u prijašnjem periodu bilo nekih simboličnih donacija od strane Zavoda, međutim prave brige i zaštite za islamsku arhitekturu nema.
Ciljana nebriga i nemar
Šetajući užim centrom Novog Pazara, koji je nekada sa svojim čaršijama, džamijama, hamamima predstavljao pravi dragulj osmanske arhitekture, danas možete vidjeti da uz zidove džamija niču glomazne betonske konstrukcije bez smisla i plana, gutajući ljepotu drevno sazdanih bogomolja vrijednih neimara. S jedne strane Zavod budno štiti crkve, te se čitav predio oko Đurđevih stupova kod Novog Pazara proglašava zabranjenom zonom za izgradnju, navodno štiteći ambijent crkvene arhitekture, dok se, s druge strane, pred narušavanjem stare gradske arhitekture zatvaraju oči.
Ugrožena arhitektura Lejlek džamije
Najsuroviji primjer narušavanja arhitekture Novog Pazara je i izgradnja objekata u blizini Lejlek džamije. Nekoliko zgrada niče u njenom neposrednom okruženju stavljajući ovaj objekat svetskog značaja u sjenku. Od nadležnih nismo uspjeli dobiti odgovor ko je i da li je dozvolio izgradnju visokih zgrada u njenom okruženju. U Medžlisu Islamske zajednice kažu da su zahtijevali od Zavoda za zaštitu spomenika i drugih nadležnih institucija da zaštiti džamije, ali da nema odgovora.
Da li se ovo namjerno radi?! Ko to želi da promijeni bit novopazarske čaršije. Da li je surovost današnjih vlastodržaca, od kojih nažalost zavisi i kultura, veća od surovosti komunističkog režima koji je porušio mnoge džamije i spomenike koji podsjećaju na Turke, islam i muslimane.