Religiozno naslijeđe EU
Evropska unija je u početku bila ekonomska zajednica sa zajedničkim tržištem. U međuvremenu je riječ o zajednici 27 država koje čine političku uniju. Šta ih drži zajedno?
Često se, iako smjelo, govori o zajedničkim vrijednostima. Tog mišljenja je i borac za ljudska prava profesor Bernhard Kempen sa Univerziteta u Kelnu.
„S jedne strane, postoji državna institucionalizovana strana EU, u kojoj se garantuju osnovna ljudska prava i slobode. Međutim, postoji i oblast koja govori o religijskim slobodama. Jedna zajednica bez Boga za mene nije zamisliva. Mi ćemo, naravno, u ovoj zajednici morati da njegujemo transcedentalni odnos, inače će se zajednica raspasti."
Zaštita pravnog statusa crkve
Pojam Boga, kako je poznato, nije dospio u evropski Ustav. Međutim, postignut je dogovor o evropskom religijskom naslijeđu koje je jedan od temelja EU. Ta formulacija je prisutna i u Lisabonskom ugovoru. Da li je ta formulacija više od ustavne lirike, pokazaće vrijeme.
Formulacija religijsko naslijeđe nije konkretna. Ona obuhvata i sve i ništa - katoličanstvo, reformatorske crkve, jevrejstvo i islam. To saznanje je mnoge kršćane razočaralo. Oni bi najradije da se precizira da je u pitanju evropsko kršćansko naslijeđe. Nije li već papa Ivan Pavle II govorio o kršćanstvu kao maternjem jeziku Evropljana? Zaštitnik crkvenog prava, profesor Štefan Mukel sa Univerziteta u Kelnu kaže: „Novi evropski ugovor ne sadrži nedvosmisleno ono što bismo kao kršćani mogli da očekujemo. Pritom se mora uzeti u obzir da u novom evropskom pravu ima mnogo odredbi koje štite pravni status crkve i religijskih zajednica ali štite i pojedinačne religijozne indivdue. Mnogo više nego što je to bio slučaj u dosadašnjem evropskom pravu."
Crkve - partner EU
Crkve i religijske zajednice se tretiraju kao nerazdvojivi partner Unije, posebno kada je reč o evropskoj integracji. Lisabonskim ugovorom je čak predviđen otvoren, transparentan i neprestan dijalog sa crkvama i religijskim zajednicama. Međutim, taj dijalog nije šire opisan i preciziran.
Teolog Kristof Mandri sa Univerziteta u Erfurtu cijelu stvar posmatra na pragmatičan način: „Šta spada u Evropu i religijsko naslijeđe nije samo istorijsko pitanje, već je to političko pitanje današnjice. Zbog toga se mora uvidjeti da je intergacija u evropsku svijest i političku zajednicu, nešto što se tiče i muslimana koji ovdje žive. Njima također treba omogućiti tu identifikaciju."
Religijsko naslijeđe, o kome govori Lisabonski ugovor, otvoreno je dakle za dalji razvoj Evropske unije.